Việc Bitcoin được tạo ra vào năm 2009 là một phần của việc phát triển thị trường tiền mã hóa. Nhờ Bitcoin, chúng ta có được một hệ thống tiền điện tử hoàn chỉnh như ngày nay. Vậy Bitcoin là gì? Các bạn hãy cùng tìm hiểu về loại tiền mã hoá đặc biệt này thông qua bài viết dưới đây nhé!
Bitcoin (BTC) là gì?
Bitcoin (BTC) là một loại tiền mã hoá được tạo ra từ năm 2009 bởi một nhóm lập trình viên dưới tên giả Satoshi Nakamoto. Nó được thiết kế để hoạt động như một phương tiện thanh toán độc lập khỏi sự kiểm soát của bất kỳ cá nhân, nhóm hoặc tổ chức nào khác, loại bỏ sự can thiệp của bên thứ ba trong các giao dịch tài chính.
Bitcoin có một lượng cung tối đa xác định, với tổng cộng 21 triệu Bitcoin được tạo ra trong hệ thống.
Ai là người sáng lập ra Bitcoin?
Người tạo ra Bitcoin lần đầu tiên được giới thiệu dưới bí danh Satoshi Nakamoto. Tuy nhiên, danh tính thật sự của họ vẫn là một bí mật và đang gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng. Satoshi Nakamoto đã xuất bản Bitcoin Whitepaper vào năm 2008 và phát hành phiên bản đầu tiên của phần mềm Bitcoin vào năm 2009.
Mặc dù Nakamoto đã tự xưng là một người đàn ông 37 tuổi sống tại Nhật Bản, nhưng việc sử dụng tiếng Anh chuẩn và việc phần mềm của họ không hỗ trợ tiếng Nhật đã khiến mọi người có nhiều nghi ngờ về danh tính thực sự của Nakamoto. Vào khoảng giữa năm 2010, Nakamoto đã rời bỏ dự án Bitcoin mà họ đã tạo ra, để lại quyền kiểm soát cho một số thành viên nổi tiếng trong cộng đồng. Gavin Adressen là một trong số những người được Nakamoto giao trách nhiệm quan trọng.
Ước tính cho biết Nakamoto sở hữu gần 1 triệu Bitcoin, tương đương với khoảng 27 tỷ đô la tính theo giá trị thị trường vào tháng 10 năm 2023.
Ai là người kiểm soát Bitcoin?
Sau khi Satoshi Nakamoto rời đi, Gavin Andresen trở thành một trong những nhân vật chính có vai trò quan trọng trong việc phổ biến Bitcoin. Andresen mong muốn Bitcoin tiếp tục tồn tại một cách độc lập, dù điều đó có nghĩa là phải “tự tử”.
Với nhiều người, giá trị cốt lõi của Bitcoin nằm ở sự độc lập khỏi thế giới chính trị, hệ thống ngân hàng và tập đoàn. Không ai có thể can thiệp vào các giao dịch Bitcoin, áp đặt phí hoặc chiếm đoạt tài sản của người khác. Mọi thay đổi trong hệ thống Bitcoin đều được ghi chép một cách minh bạch qua mạng lưới Blockchain, một cuốn sổ cái công cộng phân tán.
Tóm lại, Bitcoin không bị kiểm soát theo kiểu truyền thống, nhưng người dùng vẫn giữ quyền kiểm soát hoàn toàn về tài sản của mình.
Ai là người đầu tiên được airdrop Bitcoin bởi Satoshi Nakamoto?
Ngày 11/01/2009, Hal Finney đã trở thành người đầu tiên nhận được 10 BTC từ Satoshi Nakamoto. Điều này là kết quả của việc Finney là một trong những người sử dụng blockchain Bitcoin và đã báo cáo các lỗi của nó cho Nakamoto. Đây cũng là giao dịch on-chain đầu tiên của Bitcoin và Finney đã trở thành người đầu tiên nhận airdrop trước cả khi thuật ngữ này trở nên phổ biến trong thị trường tiền mã hoá.
Bitcoin hoạt động như thế nào?
Bitcoin hoạt động dựa trên một mạng lưới phân cấp, trong đó mỗi người dùng chỉ có thể xem số lượng Bitcoin trong ví của họ cùng với các giao dịch đã thực hiện.
Cốt lõi của công nghệ Bitcoin là một sổ cái công khai được gọi là “blockchain”. Blockchain này ghi lại mọi giao dịch từ khi Bitcoin được tạo ra. Mỗi block trong blockchain chứa thông tin về các giao dịch cũng như một mã băm của block trước đó. Nếu bất kỳ thay đổi nào được thực hiện trong một block, nó sẽ ảnh hưởng đến tất cả các block sau đó.
Ví của người dùng có thể xác nhận tính hợp lệ của mỗi giao dịch bằng cách sử dụng một chữ ký số tương ứng với địa chỉ gửi.
Do quy trình xác minh và bảo mật cao, một giao dịch Bitcoin có thể mất vài phút để hoàn tất. Mỗi block trong blockchain được thiết kế để mất khoảng 10 phút để khai thác.
Lịch sử hình thành và phát triển của Bitcoin
Năm 1976
Ngày Diffie-Hellman – 1/11/1976 Whitfield Diffie và Martin E. Hellman đã công bố một giao thức mật mã đột phá trong bài báo mang tựa đề “Những hướng đi mới trong mật mã học”. Công trình của họ đã đặt nền móng cho mật mã hiện đại và nhấn mạnh tầm quan trọng của truyền thông kỹ thuật số an toàn. Nó cũng mở ra con đường cho việc áp dụng khóa công khai và khóa riêng tư vào giao dịch tiền mã hóa như ngày nay.
Năm 1989
Sự xuất hiện của Digicash David Chaum, một chuyên gia về mật mã học, đã sáng lập DigiCash, một nỗ lực ban đầu nhằm phát triển một hệ thống thanh toán kỹ thuật số hoàn toàn ẩn danh và an toàn dựa trên Công nghệ Blind Signature. Công nghệ này cho phép thực hiện các giao dịch an toàn và riêng tư mà không cần phải tin tưởng vào bên thứ ba. DigiCash được coi là tiền thân của các loại tiền mã hoá hiện đại như Bitcoin.
Năm 2008
Đăng ký tên miền Bitcoin.Org – 18/8/2008
Một cá nhân ẩn danh đã đăng ký tên miền “Bitcoin.org” bằng cách sử dụng các dịch vụ bảo vệ quyền riêng tư. Mặc dù danh tính của người đăng ký vẫn chưa được xác định chính xác, nhiều người đề xuất rằng có thể đó là Satoshi Nakamoto.
Hiện nay, tên miền này được duy trì bởi một cộng đồng mã nguồn mở bao gồm các nhà phát triển và tình nguyện viên làm việc trên phần mềm Bitcoin Core và các dự án liên quan.
Phát hành Bitcoin Whitepaper – 31/10/2008
Satoshi Nakamoto phát hành Bitcoin Whitepaper, có tiêu đề “Bitcoin: Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng”. Tài liệu này mô tả một hệ thống tiền tệ kỹ thuật số phi tập trung dành cho các giao dịch ngang hàng bằng cách sử dụng công nghệ blockchain.
Năm 2009
Khối Bitcoin đầu tiên được khai thác – 3/1/2009
Satoshi Nakamoto đã khai thác khối đầu tiên của Bitcoin, được biết đến với tên gọi là “Genesis Block” (Khối 0 hoặc Khối 1). Trong coinbase của khối này, có một thông điệp đặc biệt: The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks. Thông điệp này nhấn mạnh mục tiêu của Bitcoin là cung cấp một giải pháp thay thế cho các tổ chức tài chính tập trung. Khối này chứa 50 Bitcoin đầu tiên được khai thác, đánh dấu sự khởi đầu của một thời đại mới trong lịch sử giao dịch phi tập trung và ngang hàng.
Mt. Gox được thành lập – 18/1/2010
Vào ngày 18 tháng 1 năm 2010, lập trình viên Jed McCaleb đã thành lập Mt.Gox. Ban đầu, Mt.Gox được tạo ra như một nền tảng giao dịch thẻ bài ảo trong trò chơi Magic: The Gathering, trước khi chuyển đổi thành sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên.
Sự ra đời của Mt. Gox đã mở ra cơ hội cho việc trao đổi tiền pháp định và Bitcoin, đồng thời cũng đánh dấu sự xuất hiện của một trong những sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên. Điều này phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng đối với tiền mã hoá.
Năm 2011
Silk Road ra đời – Tháng 2/2011
Silk Road, một thị trường chợ đen trực tuyến, bắt đầu hoạt động vào tháng 2 năm 2011 và tồn tại trong hai năm trước khi bị chính quyền liên bang đóng cửa vào năm 2013. Silk Road đóng một vai trò quan trọng trong việc đẩy mạnh việc sử dụng Bitcoin như một phương tiện trao đổi trong thế giới thực.
Sàn giao dịch Mt. Gox bị hack – 20/6/2011
Ngày 20 tháng 6 năm 2011, Mt. Gox, một trong những sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới vào thời điểm đó, đã trở thành nạn nhân của một vụ hack lớn đầu tiên. Sự kiện này là dấu hiệu đầu tiên cho thấy những vấn đề nghiêm trọng mà sau này đã dẫn đến sự sụp đổ của sàn giao dịch này.
Năm 2012
Bitcoin Halving lần đầu tiên – 28/11/2012
Bitcoin Halving lần đầu tiên đã diễn ra, là sự kiện quan trọng trong lịch sử của Bitcoin. Trong đợt halving này, phần thưởng cho mỗi khối được giảm từ 50 Bitcoin xuống còn 25 Bitcoin. Đây là một phần của cơ chế tự động của Bitcoin để giảm dần lượng Bitcoin mới được tạo ra, đồng thời làm tăng giá trị của đồng tiền này.
Năm 2013
Máy ATM Bitcoin đầu tiên – 2/5/2013
Máy ATM Bitcoin đầu tiên được đặt tại Vancouver, Canada vào tháng 10 năm 2013, đánh dấu bước đi đầu tiên trong một xu hướng toàn cầu. Máy ATM Bitcoin được thiết kế để cung cấp cho người dùng một phương thức thuận tiện và nhanh chóng để tham gia vào thị trường tiền mã hóa bằng tiền mặt.
Ngày HODL – 18/12/2013
Khái niệm “HODL” bắt nguồn từ một bài đăng trên diễn đàn Bitcointalk.org với tiêu đề “TÔI ĐANG HODLING”, trong đó người dùng giải thích quyết định giữ Bitcoin của họ mặc dù giá có giảm. Từ đó, “HODL” trở thành một thuật ngữ phổ biến để ám chỉ việc giữ tiền mã hoá dù có sự biến động ngắn hạn.
Vào Ngày HODL, cộng đồng tiền mã hoá thường tái khẳng định cam kết của mình trong việc nắm giữ tài sản kỹ thuật số. Họ khuyến khích những người khác cũng thực hiện điều tương tự, thể hiện sự ủng hộ đối với không gian tiền mã hoá và tiềm năng dài hạn của nó.
Năm 2014
Mt. Gox nộp đơn bảo hộ phá sản – 25/2/2014
Mt. Gox, một trong những sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất có trụ sở tại Tokyo, đã nộp đơn bảo hộ phá sản. Nguyên nhân được nêu ra là sàn bị tấn công và mất mát 850.000 Bitcoin, tương đương khoảng 450 triệu USD vào thời điểm đó. Tính đến thời điểm hiện tại, quá trình bồi thường cho người dùng của Mt. Gox vẫn chưa được hoàn tất.
Năm 2015
Liquid khởi chạy – 12/10/2015
Vào ngày 12 tháng 10 năm 2015, Liquid được khởi chạy. Được tạo ra bởi Blockstream, Liquid là một sidechain của Bitcoin, nhằm giải quyết những hạn chế của Bitcoin. Nó hoạt động như một blockchain độc lập, nhanh hơn và cung cấp khả năng chuyển đổi tài sản một cách hiệu quả giữa các sàn giao dịch và tổ chức. Liquid cung cấp khả năng khóa Bitcoin trên chuỗi chính và phát hành Liquid Bitcoin (L-BTC).
Năm 2016
Phát hành Lightning Network Whitepaper – 14/1/2016
Ngày 14 tháng 1 năm 2016, Joseph Poon và Thaddeus Dryja đã phát hành Lightning Network Whitepaper. Tài liệu này đề xuất một giao thức ngoài chuỗi để xử lý các giao dịch nhanh hơn và mở rộng khả năng của Bitcoin blockchain. Giao thức này được thiết kế nhằm giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng của Bitcoin bằng cách xử lý các giao dịch ngoài chuỗi và sử dụng các kênh thanh toán đa chữ ký.
Năm 2017
Bitcoin Cash Hard Fork – 1/8/2017
Hard fork Bitcoin Cash xuất phát từ sự bất đồng trong cộng đồng Bitcoin về hướng phát triển của nó. Trong khi nhiều người ủng hộ soft fork Segregated Witness (SegWit), một nhóm miner và nhà phát triển đã quyết định thực hiện hard fork, tạo ra Bitcoin Cash (BCH), với mục tiêu tăng tốc độ giao dịch và giảm chi phí giao dịch.
Năm 2021
Khởi chạy Stack – 1/2021
Trong tháng 1 năm 2021, Stack, một lớp ứng dụng mới cho Bitcoin, được ra mắt. Stack, được đồng sáng lập bởi Muneeb Ali và Ryan Shea, mang lại khả năng triển khai các hợp đồng thông minh trên mạng lưới Bitcoin. Giao thức này sử dụng ngôn ngữ lập trình Clarity và cơ chế đồng thuận Proof-of-Transfer (PoX) để cho phép thực thi các hợp đồng thông minh trực tiếp trên blockchain của Bitcoin.
Bitcoin chính thức đạt mức vốn hoá 1 nghìn tỷ USD – 19/1/2021
Vào ngày 19/1/2021, giá của Bitcoin đã vượt qua ngưỡng 54.000 USD, làm cho giá trị toàn bộ của Bitcoin trên thị trường đạt đến mức 1 nghìn tỷ USD. Điều này đánh dấu một bước quan trọng khi Bitcoin đã thể hiện sức mạnh và sự phát triển sau 13 năm kể từ khi nó được tạo ra.
Bitcoin trở thành tiền tệ hợp pháp ở El Salvador – 7/9/2021
Vào ngày 7 tháng 9 năm 2021, El Salvador đã thực hiện quyết định lịch sử khi trở thành quốc gia đầu tiên công nhận Bitcoin là một đồng tiền hợp pháp, song song với đồng USD. Mục tiêu của Tổng thống Nayib Bukele là tăng cường tài chính toàn diện, thu hút đầu tư và giảm chi phí chuyển tiền. Hiện nay, Bitcoin đã được chấp nhận rộng rãi bởi nhiều doanh nghiệp tại El Salvador.
Dưới đây là một số tiêu chuẩn token mới được triển khai trên mạng lưới Bitcoin:
BRC-20 (Bitcoin Reversible Coin – 20): BRC-20 là một loại token thử nghiệm được tạo ra thông qua giao thức Ordinals, cho phép ghi dữ liệu trực tiếp lên mạng Bitcoin dưới dạng văn bản. Tính tương tác với hợp đồng thông minh của BRC-20 thấp và không có nhiều tính năng. Tuy nhiên, các nhà phát triển BRC-20 đã tạo ra nhiều ứng dụng mới cho nó. Vốn hoá của các token BRC-20 hiện đã lên đến 1 tỷ USD.
ORC-20 (Ordinal Reversible Coin – 20): ORC-20 là tiêu chuẩn mở cho các token ordinal trên mạng lưới Bitcoin, nhằm cải thiện và mở rộng tính năng của BRC-20. ORC-20 được thiết kế để tương thích ngược với BRC-20, cải thiện khả năng thích ứng, mở rộng, bảo mật và ngăn chặn double-spending.
SRC-20 (Stamp Reversible Coin – 20): SRC-20 là tiêu chuẩn token được phát triển từ thông số kỹ thuật của Bitcoin Stamps, một tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số lưu trữ trên blockchain. Bitcoin Stamps chuyển đổi hình ảnh thành văn bản, mã hóa và xác thực trên mạng Bitcoin để tạo ra các token SRC-20.
BTC Dominance
Bitcoin Dominance là một chỉ số quan trọng trong thị trường tiền mã hóa, biểu thị sự thống trị của Bitcoin so với các loại tiền mã hóa khác. Nó được tính bằng tỷ lệ giữa vốn hóa thị trường của Bitcoin và tổng vốn hóa của tất cả các loại tiền mã hóa.
Cụ thể, Bitcoin Dominance được tính theo công thức sau:
Bitcoin Dominance = Vốn hóa thị trường của Bitcoin / Tổng vốn hóa thị trường tiền mã hóa
Trong giai đoạn bùng nổ ICO vào năm 2017 và sự xuất hiện của nhiều loại tiền mã hóa phụ, nhà đầu tư đã bắt đầu sử dụng Bitcoin Dominance để biết xem giá của các loại tiền mã hóa khác so với Bitcoin có đang tăng hay giảm.
Mặc dù chỉ số này đã được sử dụng từ năm 2017, nhưng nó trở nên phổ biến hơn trong thị trường tiền mã hóa vào năm 2021, khi sự gia tăng của các loại tiền mã hóa phụ trở thành điều đáng chú ý.
CoinMarketCap và Trading View là hai trong số các nền tảng đầu tiên cung cấp thông tin về Bitcoin Dominance, giúp nhà đầu tư quan sát xu hướng và tâm trạng của thị trường.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về Bitcoin Dominance, bạn có thể đọc bài viết chi tiết tại: BTC Dominance: “Mật mã Da Vinci” của giới đầu tư crypto.
Các loại ví lưu trữ Bitcoin
Hiện nay, với sự phát triển của thị trường tiền mã hoá, người dùng có nhiều lựa chọn về loại ví để lưu trữ Bitcoin. Dưới đây là ba loại ví chính:
- Ví nóng: Đây là loại ví được tạo trực tuyến và người dùng giữ private key. Ví nóng phổ biến bao gồm Blockchain.com, Coin98 Wallet, Exodus, Coinbase Wallet, và nhiều loại khác.
- Ví lạnh: Đây là loại ví có mức độ bảo mật cao, với private key được lưu trữ trong các thiết bị vật lý. Hai loại ví lạnh phổ biến nhất là Ledger và Trezor.
- Ví sàn: Đây là loại ví được cung cấp bởi các sàn giao dịch, trong đó người dùng không giữ private key. Các sàn giao dịch phổ biến cung cấp ví sàn bao gồm Binance, Huobi, OKX, Kucoin, Gate.io, MXC, và nhiều sàn khác.
Có nên mua Bitcoin hay không?
Có nên đầu tư vào Bitcoin hay không là một câu hỏi phức tạp và đòi hỏi sự đánh giá cẩn thận. Bitcoin là một trong những loại tài sản có biến động mạnh nhất trên thị trường. Để hiểu rõ sự biến động này, hãy xem xét hai ví dụ sau đây.
Vào tháng 12/2017, giá của Bitcoin tăng mạnh lên đến 19.850 USD, nhưng sau đó giảm đột ngột xuống mức 5.000 USD. Một trường hợp khác xảy ra vào tháng 11/2021, khi giá Bitcoin đạt đỉnh mới là 67.617 USD, nhưng chỉ trong vòng 2 tháng sau đó, giá đã giảm gần 50% xuống khoảng 30.000 USD.
Biến động mạnh của Bitcoin tạo ra nhiều rủi ro cho các nhà đầu tư. Để đầu tư thành công vào Bitcoin, cần phải có kiến thức cơ bản về thị trường, phân tích kỹ thuật và hiểu biết sâu về chu kỳ thị trường. Nếu không, việc đầu tư vào Bitcoin có thể gây ra các rủi ro không mong muốn và khiến cho các nhà đầu tư phải đối mặt với những tổn thất đáng kể.
Cá voi Bitcoin là gì?
Cá voi Bitcoin là những nhà đầu tư nắm giữ một lượng Bitcoin đáng kể, thường lên đến hàng trăm nghìn BTC. Đây có thể là các triệu phú ẩn danh hoặc các quỹ đầu tư lớn hoạt động trong thị trường tiền mã hóa.
Do sở hữu một lượng Bitcoin lớn, các cá voi thường thực hiện các giao dịch đặc biệt thông qua các thỏa thuận OTC với các đối tác dịch vụ để tránh sự chú ý của nhà đầu tư cá nhân và giảm thiểu biến động giá.
Kết luận
Tóm lại, đó là những thông tin cơ bản về Bitcoin, một yếu tố quan trọng trong thị trường tiền mã hóa. Bài viết này cung cấp những kiến thức cơ bản để bạn có thể tự quyết định về việc đầu tư.